Przepływomierz to urządzenie służące do pomiaru objętości strumienia lub masy przepływającej cieczy albo gazu. Przepływomierze do wody możemy podzielić na cztery grupy: mechaniczne, ultradźwiękowe lub optyczne, a także elektromagnetyczne. Każda grupa charakteryzuje się wykorzystaniem innej metody pomiarowej. Urządzenia te najczęściej w mierzą wartość chwilową przepływu, dlatego należy je wyposażyć w licznik. Na rynku znajdziemy wiele rozwiązań, przeznaczonych do różnych zadań stawianych przez współczesny przemysł.

Przepływomierze mechaniczne

Przepływomierze mechaniczne są historycznie najstarszymi urządzeniami tego typu. Obecnie są dość rzadko stosowane w przemyśle. Wyróżniamy wśród nich moduły:

  • ciśnieniowe (wykorzystują np. zwężenia do wygenerowania różnicy ciśnień),
  • rotametry,
  • turbinowe,
  • oscylacyjne,
  • wirowe,
  • masowe (umożliwiają pomiar masy przepływającej wody).

Przepływomierze ultradźwiękowe

Zasada działania przepływomierzy ultradźwiękowych opiera się na badaniu różnicy czasów przejścia fali ultradźwiękowej. Wykonywany przez nie pomiar jest nieinwazyjny – nie skutkuje spadkiem ciśnienia w rurociągu. Wyróżnia je możliwość bezpośredniego zamontowania na działającym układzie hydraulicznym, bez konieczności przerwania jego pracy. Podobnie jak przepływomierze elektromagnetyczne, nie posiadają one części ruchomych, więc są mniej podatne na awarie.

Przepływomierze elektromagnetyczne

Przepływomierze elektromagnetyczne wykorzystują zjawisko indukcji elektromagnetycznej Faradaya. Ich zastosowanie w przemyśle jest niesamowicie szerokie. Umożliwiają one bowiem pomiar praktycznie każdej cieczy, niezależnie od stopnia jej zanieczyszczenia czy ilości osadu znajdującego się w płynie. Na ich dokładność nie wpływa również gęstość, lepkość czy temperatura cieczy. Przepływomierze elektromagnetyczne charakteryzują się ponadto wysoką niezawodnością i podwyższoną stabilnością przy ciągłej pracy. Urządzenia tego typu nie posiadają części ruchomych, co czyni je mniej wrażliwymi na różnego rodzaju usterki czy awarie. Na rynku dostępne są bardzo odmienne modele takich przepływomierzy, dostosowane do pracy w różnych środowiskach.

Najważniejsze parametry

Decydując się na zakup przepływomierza do wody, warto zwrócić uwagę na podstawowe parametry takiego modułu. Oto najważniejsze z nich:

  • Dokładność czujnika urządzenia – wartości podawane przez producentów, najczęściej odnoszą się do maksymalnego zakresu, dlatego dobrze jest wyliczyć dokładność dostosowaną do naszych warunków. W niektórych urządzeniach (np. przepływomierzach Dopplera), dokładność spada wraz z ciśnieniem.
  • Dokładność pomiaru – składa się na nią dokładność wszystkich urządzeń tworzących system pomiarowy.
  • Powtarzalność – informuje o tym, czy dokładność pomiaru jest stała i nie zmienia się podczas kolejnych pomiarów.
  • Turndown – parametr dosyć rzadko podawany przez producentów, ale niemniej istotny. Jest to stosunek maksymalnej wielkości przepływu (z podaną dokładnością przy pomiarze) do minimalnej wielkości przepływu (również z określoną dokładnością).
  • Ciśnienie dopuszczalne – stanowi o maksymalnym ciśnieniu roboczym przepływomierza.
  • Stopień ochrony urządzenia – w zależności od środowiska pracy, należy wybrać odpowiednią obudowę, która zapewni wystarczającą ochronę.

Zasadniczo w przemyśle najczęściej wykorzystywane są przepływomierze elektromagnetyczne oraz ultradźwiękowe. Decydując się na zakup wybranego modułu, warto zwrócić uwagę nie tylko na parametry urządzenia, ale również na prawidłowe wymiarowanie rurociągu. Oczywiście należy wziąć też poprawkę na osad powstający na rurze. Jej średnica ulega bowiem zmniejszeniu i mogą pojawić się błędy pomiarowe.