Jednym z najbardziej powszechnych schorzeń u małych dzieci i niemowląt jest zapalenie ucha, spowodowane zazwyczaj szkodliwym działaniem wirusów lub bakterii. Pojawia się przede wszystkim w sezonie jesiennym i wiosennym, a skutkuje szeregiem uciążliwych objawów. Dlatego w razie jego wystąpienia warto jak najszybciej pójść z pociechą do lekarza laryngologa w celu ustalenia odpowiedniej ścieżki leczenia.

O normalnym funkcjonowaniu można zapomnieć

Zapalenie najczęściej dotyczy ucha środkowego, które obejmuje błonę i jamę bębenkową, kosteczki słuchowe, tzw. trąbkę Eustachiusza oraz okienko owalne. Podstawowe symptomy to pulsujący ból w obrębie całego ucha (promieniuje na głowę i nasila się szczególnie w nocy), częściowe upośledzenie zmysłu słuchu, wysoka temperatura ciała przekraczająca nierzadko 40 stopni Celsjusza, szumy zaburzające myślenie, ogólny brak energii, kłopoty z utrzymaniem prawidłowej równowagi, świąd, wyciek wydzieliny z kanału słuchowego (o zabarwieniu biało-żółtym) czy nawracająca biegunka. Dziecko chorujące na zapalenie ucha jest ponadto mocno niespokojne, nie chce spożywać posiłków, ma poważne problemy z zaśnięciem i nie reaguje na komunikaty werbalne. Według szacunków nawet 50-55% maluchów między 6. a 24. miesiącem życia co najmniej raz cierpi na ostrą odmianę omawianej dolegliwości.

Główne czynniki sprzyjające rozwojowi choroby

W przypadku małych dzieci zwiększone ryzyko wystąpienia zapalenia ucha wynika przeważnie z anatomicznych cech, takich jak stosunkowo krótka trąbka słuchowa, kiepsko udrożniona jama bębenkowa, słaba pneumatyzacja wyrostka sutkowatego czy nie w pełni wykształcony układ odpornościowy (immunologiczny). W rezultacie organizm jest wyjątkowo podatny na wszelkiego rodzaju infekcje o podłożu wirusowo-bakteryjnym. Pozostałe istotne czynniki to m.in.:

  • niewłaściwa higiena uszu (co przekłada się na zbyt dużą ilość woskowiny)
  • częste przebywanie w pozycji leżącej bądź we wnętrzach zanieczyszczonych dymem papierosowym
  • obecność w kanale ciała obcego (koralika, owada, pestki owocu, fragmentu zabawki itp.)
  • chroniczne alergie i refluksy żołądkowo-przełykowe
  • dieta bogata w produkty mleczne, wyroby pszenne i cukier, a uboga w warzywa oraz owoce
  • fizyczne urazy uszu spowodowane nieostrożnością w zabawie lub przy realizowaniu codziennych czynności
  • niedostatek aktywności ruchowej na świeżym powietrzu
  • płeć męska

Zapalenie nie ma na ogół ciężkiego przebiegu, a jego negatywne objawy ustępują w ciągu maksymalnie czterech, pięciu dni. W międzyczasie wystarczy podawać maluchowi standardowe leki przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwgorączkowe. Niekiedy zachodzi konieczność przeprowadzenia antybiotykoterapii z wykorzystaniem amoksycyliny, ewentualnie kwasu klawulanowego. W skrajnej sytuacji trzeba natomiast wykonać zabieg polegający na delikatnym nacięciu błony bębenkowej. Najważniejsze to nie panikować i wdrożyć zalecenia lekarza.